فرآیند طراحی نمای ساختمان چیدن چند آجر یا سنگ کنار هم نیست.
بلکه این هنری است که پوسته بیرونی خانه شما را زنده میکند، به آن شخصیت می‌بخشد و البته سپر دفاعی آن در برابر سختی‌های روزگار است.
در این روند زیبایی با هنر معماران دست به دست هم می‌دهند تا اصول زیبایی‌شناسی در طراحی نما داستانی بی‌نقص از آفرینش را روایت کند.
ریشه‌های طراحی نما
اگر بخواهم یک تعریف کلی در مورد طراحی نمای ساختمان بگویم باید اینطور عنوان کنم که فرض کنید لباسی تن خود کرده اید و جلوهای زیبا دارید.
در مورد نمای ساختمان این این تعریف صدق میکند.
پس لباسی به تن ساختمان خود کرده‌اید که زیبایی منحصر به فردی به آن بخشده است.
لباسی که از رنگ‌ها و جزئیاتی زیادی برخوردار است و هویت بصری مناسبی شکل داده است.
وقتی از دور به ساختمان خود نگاه میکنید آیا داخل ساختمان دیده میشود یا نمای آن؟ مطمئنا نمای ساختمان دیده میشود.
این نما نه تنها به زیبایی شهر شما کمک میکند، بلکه به خانه‌تان ارزش می‌بخشد.
همینطور در برابر گرما و سرما و صدا عایقش میکند و حتی نور خورشید را به بهترین شکل به داخل هدایت میکند.
داستان کاربردهای نما نیز پیچیده و پر شاخ و برگ است. از طراحی نمای ویلا که می‌خواهد حس آرامش و طبیعت را به خانه بیاورد.
فضای سبز اطرافش در هم آمیزد، تا طراحی نمای ساختمان اداری که باید جدیت، حرفه‌ای‌گری و نوآوری یک کسب و کار را فریاد بزند و تصویری ماندگار از برند شرکت در ذهن مخاطب حک کند یا حتی طراحی نمای تجاری که وظیفه دارد چشم‌ها را خیره کند.
ریشه‌های طراحی نما
این نما باید رهگذران را به داخل بکشاند و نمایانگر محصولات و خدمات یک فروشگاه باشد.
یک نمای موفق در ویلا میتواند حس خلوت و آرامش را تقویت کند، در حالی که در یک ساختمان اداری باید اقتدار و شفافیت را به نمایش بگذارد.
انتخاب سبک‌های طراحی نما مثل انتخاب داستان زندگی برای خانه‌تان است.
هر سبکی حال و هوای خودش را دارد و حرف خودش را می‌زند.
نمای مدرن را در نظر بگیرید که با خطوط ساده و اشکال هندسی به شما می‌گوید: من اینجا هستم تا زندگی را آسان‌تر و زیباتر کنم.
این سبک به دنبال حداکثر کارایی و حداقل تزئینات است و معمولاً با نورپردازی‌های خطی و هوشمندانه همراه میشود.
نمای کلاسیک با ستون‌های باشکوه و سرستون‌های حکاکی‌شده شما را به دوران گذشته می‌برد، جایی که شکوه و تقارن حرف اول را می‌زد.
این سبک، حس عظمت و ثبات را منتقل میکند و معمولاً از رنگ‌های روشن و مصالح طبیعی گران‌قیمت استفاده میکند.
نمای رومی هم که زیرشاخه‌ای از کلاسیک است که با طاق‌ها و قوس‌های بلند حسی از عظمت و اشرافیت را به شما القا میکند و غالباً با ستون‌های کرنتی یا یونیک طراحی میشود.
اگر راجب طراحی نمای کلاسیک برایتان سوال شده است کلیک کنید.
اگر به دنبال آرامش و سادگی هستید نمای مینیمال میتواند بهترین انتخاب باشد.
در این نما هر چیز اضافی حذف میشود تا فضا و نور خودشان حرف بزنند.
این سبک با پالت رنگی محدود و خطوط مستقیم حس آرامش و نظم را به بیننده منتقل میکند.
نمای سنتی ایرانی
مطمئنا نمی‌توان از نمای سنتی ایرانی غافل شد.
نمایی که با آجرکاری‌های دلنشین و کاشی‌کاری‌های رنگارنگ تکه‌ای از تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم را به نمایش میگذارد.
این سبک نه تنها بازتابی از هنر و فرهنگ غنی ایرانی است، بلکه به خوبی با اقلیم منطقه سازگار میشود.
انتخاب بین سبک‌هایی که در بالا گفتم، مثل انتخاب بین یک رمان عاشقانه، یک داستان هیجان‌انگیز یا یک شعر آرامش‌بخش است.
همه به سلیقه‌ی کاربری ساختمان، بافت شهری و اقلیم منطقه شما برمی‌گردد.
انتخاب مصالح مورد نیاز
برای انتخاب مصالح نمای ساختمان باید بگویم هر ماده‌ای، قصه خود را دارد و احساس متفاوتی را منتقل میکند.
نمای سنگی با دوام فوق‌العاده و زیبایی بی‌نظیرش، گویی به شما می‌گوید: من سال‌ها اینجا خواهم بود و صلابت خود را حفظ خواهم کرد.
در مقابل طراحی نما با سنگ حسی از پایداری و طبیعت را میدهد و در برابر عوامل جوی بسیار مقاوم است.
البته باید سنگ مناسب را برای نمای ساختمان استفاده کنید، سنگ‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام با رنگ و رگه خاص خود، زیبایی منحصر به فردی خلق میکنند.
پس باید بهترین سنگ که با طرح شما تناسب دارد را انتخاب کنید.
نمای آجری نیز با بافت گرم و سنتی خود حس اصالت و صمیمیت را القا میکند و در طول زمان نیز زیبایی خود را حفظ میکند.
آجرکاری‌های سنتی و مدرن، امکانات طراحی متنوعی را ارائه می‌دهند.
در مورد نمای شیشه‌ای میتوانم اینطور بگویم که این نوع نما حسی از شفافیت و مدرنیته را برای من نشان میدهد که گویی می‌خواهد شما را با دنیای بیرون یکی کند و نور طبیعی را به آغوش خانه بیاورد.
این نما برای ساختمان‌های اداری و تجاری بسیار محبوب است و امکان دیدهای پانوراما را فراهم میکند.
خیلی‌ها برای طراحی نمای ویلایی از آجر و سیمان استفاده میکنند و میخواهند استحاک سازه را افزایش دهند.
این یک اشتباه بزرگ است و میتواند حس تنش و جنجال را زنده کند که به هیچ عنوان چیز خوبی نیست.
باید برای این نوع فضا از چوب استفاده شود تا هم بافت طبیعی و حس آرامش‌بخش خود را انتقال دهد و هم برای علاقه‌مندان طبیعت‌گر حس دوستی با طبیعت را القا میکند.
البته برای دوام بیشتر باید از چوب‌های فرآوری شده و مقاوم در برابر رطوبت و آفات استفاده کنید.
اگر میخواهید نمای ساختمان شما یک سمفونی زنده باشد بهترین گزینه ترکیب متریال در نما خواهد بود.
چرا که نت‌های مختلف در کنار هم، آهنگی بی‌نظیر می‌سازند و پویایی بصری فوق‌العاده‌ای ایجاد میکنند.
اینجاست که ترکیب مصالح در طراحی نما، از یک انتخاب ساده، به یک اثر هنری تبدیل میشود و به ساختمان شما عمق و شخصیت می‌بخشد.
بهترین ابزارهای طراحی
بهترین ابزارهای طراحی
فرآیند طراحی نمای ساختمان یک سفر طولانی و چند مرحله‌ای است که از شکل‌گیری یک ایده خام در ذهن طراح آغاز و تا اجرای نمای ساختمان ادامه می‌یابد.
این سفر با یک جرقه شروع میشود، ایده‌ای که در ذهن شکل می‌گیرد و با تحلیل دقیق، بررسی نیازهای کارفرما و ارزیابی بودجه رنگ و بوی واقعیت به خود می‌گیرد.
سپس نوبت به طراحی فاز یک و دو نما می‌رسد.
فاز یک مثل نوشتن طرح کلی یک داستان است.
چون کانسپت‌های اولیه و ایده‌پردازی‌ها برای ارائه یک تصویر کلی و حال و هوای نمای نهایی شکل می‌گیرند.
در این مرحله اصول زیبایی‌شناسی در طراحی نما به کار گرفته میشوند تا طرحی جذاب، عملکردی و متناسب با محیط و سلیقه کارفرما متولد شود.
پس از تأیید کانسپت، وارد فاز دو یعنی نوشتن جزئیات داستان با دقت و وسواس است.
جزئیات اجرایی نما شامل تمام ریزه‌کاری‌ها، مقاطع فنی، اتصالات، عایق‌بندی و… است که به دقت فراوان در نقشه فاز 2 نما ترسیم میشوند.
این نقشه‌ها حکم دستورالعمل ساخت را دارند و باید آنقدر دقیق و بدون ابهام باشند که هیچ جای خطایی برای اجرا باقی نگذارند و از بروز مشکلات در حین ساخت و ساز جلوگیری کنند.
اینجاست که طراحی سه‌بعدی نما مثل معجزه‌ای عمل میکند و به شما اجازه میدهد قبل از هر اجرایی، نمای آینده خانه‌تان را از هر زاویه‌ای لمس کنید و حتی نورپردازی و سایه‌های آن را در زمان‌های مختلف شبانه‌روز شبیه‌سازی کنید.
دریافت تاییدیه‌ها از شهرداری
قبل از اینکه کلنگ اول به زمین بخورد، باید از پیچ و خم‌های اداری عبور کرد.
پس قبل از اجرای هر پروژه طراحی نمای ساختمان باید مثل یک شهروند خوب، به ضوابط شهرداری در طراحی نما احترام بگذارید و اقدام به دریافت تاییدیه‌های کنید.
این قوانین گاهی سختگیرانه به نظر می‌رسند، اما برای حفظ انسجام بصری شهر و ایمنی ساختمان‌ها در برابر حوادث طبیعی برای همه وضع شده‌اند.
در طی این روند باید به تمام نکات در مورد محدودیت در ارتفاع، عقب‌نشینی، نوع مصالح مجاز و حتی نوع طراحی نورپردازی بپردازید و تمام تأییدیه‌ها را از مراجع ذی‌صلاح مانند شهرداری و سازمان نظام مهندسی را دریافت کنید.
مهندس طراح باید مثل یک راهنمای با تجربه و آگاه، از تمام این قوانین و بخشنامه‌ها آگاه باشد و طرح خود را بر اساس آن‌ها تنظیم کند تا سفر شما را هموار کند و از بروز هرگونه چالش قانونی جلوگیری نماید.
تقارن نمای ساختمان
نمای ساختمان فراتر از یک صورت زیبا است و باید کارآمد و راحت هم باشد.
اصول طراحی نما بر روی عناصری مانند تقارن و ریتم تأکید دارند که به طرح، حسی از تعادل، هماهنگی و یکپارچگی می‌بخشند.
تقارن میتواند حال و هوای کلاسیک و رسمی به نما بدهد و حس پایداری و ابهت را منتقل کند، در حالی که عدم تقارن، حسی از پویایی، مدرنیته و خلاقیت را القا میکند.
نور نیز عنصر جادویی است که داستان دیگری دارد.
طراحی نورپردازی نمای خارجی به ویژه در شب، میتواند ساختمان شما را به یک مجسمه نوری تبدیل کند و زیبایی‌های آن را در تاریکی شب دوچندان کند.
نورپردازی نما نه تنها زیبایی جزئیات معماری را برجسته میکند و بافت مصالح را نمایان می‌سازد، بلکه میتواند امنیت را نیز افزایش دهد و به نمای ساختمان در تاریکی شب، زندگی و جلوهای دراماتیک ببخشد.
این مورد در مورد تهویه نیز صدق میکند که منبع تنفس ساختمان شما است.
طراحی هوشمندانه بازشوها، تعبیه کوران هوا و استفاده از سیستم‌های تهویه طبیعی و مکانیکی، نه تنها به کاهش مصرف انرژی و بهینه‌سازی بار حرارتی ساختمان کمک میکند.
بلکه هوای تازه و مطبوع را به داخل خانه می‌آورد و آسایش حرارتی و کیفیت هوای داخلی را برای ساکنین به ایجاد میکنند.
این‌ها همان نکات ریزی هستند که تفاوت یک نمای خوب را با یک نمای عالی رقم می‌زنند و نشان‌دهنده یک طراحی جامع و فکر شده هستند.
استفاده از نرم افزارهای طراحی نما
نرم‌افزار طراحی نما مثل یک جعبه ابزار جادویی است که ایده‌های شما را به واقعیت تبدیل میکند و امکان شبیه‌سازی و تجسم آن‌ها را پیش از اجرا فراهم می‌آورد.
نرم افزارهایی مثل 3ds Max و Rhino قدرتمندترین ابزارها برای طراحی سه‌بعدی نما و خلق جزئیات پیچیده، فرم‌های ارگانیک و نماهای با هندسه خاص هستند.
گویی می‌توانید قبل از ساخت، وارد نمای خانه‌تان شوید، بافت مصالح را لمس کنید و آن را از نزدیک ببینید.
این نرم‌افزارها برای رندر نما با کیفیت بالا نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
SketchUp با سادگی و سرعت بی‌نظیرش، مثل یک اسکیس‌زن ماهر، ایده‌های اولیه و کانسپت‌ها را به سرعت روی صفحه می‌آورد و برای مدل‌سازی سریع و تعامل با مشتری در مراحل اولیه طراحی بسیار محبوب است.
همچنین Revit نیز فراتر از یک ابزار مدل‌سازی است.
چراکه این یک مغز متفکر است که اطلاعات تمام اجزای ساختمان، از جمله سازه، تأسیسات و معماری را یکپارچه میکند و امکان هماهنگی بین تمامی دیسیپلین‌های مهندسی را فراهم می‌آورد.
استفاده از Revit میتواند بهترین گزینه برای نقشه فاز 2 نما باید و طراحی دقیق و بدون خطا را برای شما به نمایش میگذارد.
این ابزارها به شما اجازه می‌دهند قبل از هر هزینه و ساخت و سازی فیزیکی، تمام جزئیات، مشکلات احتمالی طرح را پیدا و برطرف کنید و به یک تصمیم‌گیری آگاهانه برسید.
اندیشیدن قبل از اقدام
اندیشیدن قبل از اقدام
هیچ چیز مثل دیدن نمونه‌های موفق، به آدم ایده نمی‌دهد و مسیر را روشن‌تر نمی‌کند.
تحلیل و بررسی پروژه‌های موفق طراحی نما مثل ورق زدن آلبوم خاطرات طراحان بزرگ و مطالعه داستان موفقیت آن‌هاست.
این پروژه‌ها، به ما نشان می‌دهند که چطور با خلاقیت، نوآوری و استفاده هوشمندانه از ترکیب مصالح در طراحی نما، میتوان چالش‌های طراحی را به فرصت تبدیل کرد و نماهایی خلق کرد که نه تنها زیبا هستند، بلکه داستان‌سرایند و به محیط اطراف خود احترام می‌گذارند.
این تحلیل‌ها گنجینه‌ای از نکات فنی و تجربیات ارزشمند هستند که اطلاعات جامعی در اختیار طراحان قرار می‌دهند و الهام‌بخش پروژه‌های آینده میشوند.
تحلیل اجرای نما از نظر اقتصادی
حالا می‌رسیم به سوالی که همیشه در ذهن‌هاست، یعنی هزینه طراحی نمای ساختمان که ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده است.
پاسخ به این سوال مثل این است که بپرسید قیمت یک خودرو چقدر است؟
مطمئنا پاسخ ثابتی نمیگیرید.
پاسخ به این سوال به عوامل متعددی بستگی دارد که به پیچیدگی طرح و میزان جزئیات معماری بستگی دارد.
به عنوان مثال طراحی یک نمای رومی با آن همه تزئینات پیچیده، ستون‌های حکاکی‌شده و جزئیات فراوان، قطعاً داستانش با طراحی یک نمای سیمانی ساده و بدون تزئینات فرق دارد.
همینطور متراژ نما و نوع مصالح انتخابی هم میتواند تاثیر گذار باشد.
رزومه طراح یا شرکت طراحی و البته زمانی که برای تکمیل پروژه صرف میشود و پیچیدگی‌های فنی پروژه نیز از دیگر فاکتورهای تعیین‌کننده قیمت هستند.
هرچه پروژه بزرگتر و پیچیده‌تر باشد و نیاز به مطالعات دقیق‌تری داشته باشد، زمان و منابع بیشتری برای طراحی نیاز دارد که مستقیماً بر قیمت طراحی نمای ساختمان تأثیر میگذارد.
همچنین نیاز به تهیه نقشه فاز 2 نما با جزئیات بالا، ارائه رندرهای متعدد و یا نیاز به مطالعات خاص سازه‌ای و اقلیمی نیز میتواند هزینه را افزایش دهد.
سخن پایانی
طراحی یک نمای موفق، فقط به زیبایی بصری آن محدود نمی‌شود، بلکه با حسی است که به کاربر میدهد و چگونه با نیازهای او منطبق میشود.
تجربه کاربر از نمای ساختمان، مهمترین ملاک موفقیت است.
یک نمای موفق، باید نور طبیعی کافی را به داخل ساختمان هدایت کند، تهویه مناسبی داشته باشد.
همینطور از نظر صوتی و حرارتی عایق‌بندی شده باشد و حس امنیت و آرامش را به ساکنین منتقل کند.
یک نمای شیشه‌ای با کیفیت بالا باید از شیشه‌های عایق دوجداره یا سه جداره با پوشش‌های Low-E استفاده کند تا از هدر رفت انرژی جلوگیری شود و در عین حال، سیستم‌های مناسب شستشو و نگهداری آن نیز در نظر گرفته شود.
مراقب باشید برخی خطاهای رایج هستند که میتوانند طراحی نمای ساختمان را به کل خراب کنند و کام کارفرما را تلخ کنند.
این‌ها همان چاه‌هایی هستند که طراحان باید مراقبشان باشند تا پروژه به بیراهه نرود.
برخی از این خطاها را میتوان عدم توجه به شرایط اقلیمی منطقه عنوان کرد.
متاسفانه برخی طراحان به این مورد توجه نمیکنند و با خسارات زیادی همراه میشوند.
برای مثال، استفاده از یک نمای مدرن ساختمان مسکونی کاملاً شیشه‌ای در مناطق گرم و خشک بدون در نظر گرفتن سایه‌بان‌های مناسب و سیستم‌های کنترل تابش خورشید، فقط دردسر افزایش مصرف انرژی و ناراحتی حرارتی ساکنین را به همراه خواهد داشت.
عدم هماهنگی طرح با ساختار کلی ساختمان و یا عدم رعایت ضوابط شهرداری برای طراحی نما، از دیگر خطاهایی هستند که میتوانند مشکلات جدی‌ای در آینده ایجاد کنند.
از جریمه‌های شهرداری گرفته تا نیاز به تخریب و بازسازی مجدد بخش‌هایی از نما. مورد دیگری که از بدترین خطاها شناخته میشود عدم توجه کافی به نورپردازی نما در شب است.
این خطا میتواند تمام زیبایی‌های یک نمای عالی را زیر سوال ببرد و آن را در تاریکی شب، بی‌روح و پنهان نگه دارد.